Nederland eindelijk uit de recessie? Dat is nogal mild gesteld, laat Arne Petimezas zien, aan de hand van een infographic.
Na vier kwartalen op rij zonder groei steeg het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp) met een magere 0,1 procent in het derde kwartaal van dit jaar, zo bleek donderdag.
Maar groei, of krimp, de marges zijn de laatste jaren klein in Nederland. In het jaar 2012 hadden we bijvoorbeeld maar één kwartaal met groei, dat volgde op vier kwartalen op rij waarin de economie kromp.
De toestand van de Nederlandse economie laat zich daarom lastig beschrijven als ‘in’ of ‘uit’ recessie. De Nederlandse economie zit namelijk in een depressie. Met als lichtpuntje: het lijkt erop alsof we daar eindelijk uit aan het komen zijn.
Nederland in depressie
Er is geen officiële definitie van een `economische depressie`. Maar een goede omschrijving is dat er een reeks van jaren voorbij gaat, voordat het niveau van het bruto binnenlands product (bbp) – de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land – gelijk of hoger is ten opzichte van de vorige piek.
Het `normale` patroon bij een recessie is juist dat de economie maar een aantal kwartalen of hoogstens een paar jaar nodig heeft, voordat het bbp het vorige piekniveau heeft geëvenaard of overtroffen. Maar terug op het niveau van 2008 zijn we voorlopig nog niet.
In onderstaande grafiek, op basis van data van het CBS (klik voor uitvergroting), staat het niveau van het Nederlandse bbp sinds het uitbreken van een recessie (of depressie), waarbij ik het piekjaar voor het uitbreken van een recessie (of depressie) steeds op 100 heb gezet. De economie wist meestal de weg omhoog te vinden, behalve tijdens de Grote Depressie en de huidige crisis.
Het Nederlandse bbp is momenteel ongeveer 3 procent kleiner dan in het laatste piekjaar 2008. In de grafiek heb ik de voorspellingen van de Europese Commissie voor 2013, 2014 en 2015 verwerkt, en daaruit blijkt dat we dit gat van 3 procent voorlopig niet zullen dichten.
Financiële crisis hakt er stevig in
De laatste keer dat de Nederlandse economie zo diep in het slop zat, was tijdens de Grote Depressie van 1929 tot en met 1936. Dat de Nederlandse economie het toen zo slecht deed, kwam doordat er een financiële crisis plaatsvond van 1929 tot en met 1931, met als eindresultaat het stilvallen van de wereldhandel en het uiteenvallen van het internationaal sterk verweven monetaire en financiële systeem. Het was elk land voor zichzelf, en Nederland zat opgescheept met een te harde gulden.
De Grote Depressie eindigde voor Nederland in 1936. Nederland verliet aan het einde van dat jaar de gouden standaard en devalueerde de gulden. Dat was een shot adrenaline voor de economie, die hierdoor in 1937 als kool groeide.
Dat de Nederlandse economie het nu zo slecht doet, is vooral het gevolg van het wegvallen van de binnenlandse vraag, want de export boert goed. Bedrijven en met name huishoudens zitten tot over hun oren in de schulden. Schuldeisers zijn niet bereid om verliezen te nemen om de economie vlot te trekken. De consumptie van huishoudens is hierdoor naar een bodemniveau gezakt, waardoor bedrijven niet in Nederland investeren.
Dus: als er gejuicht wordt dat we weer groeien, vergeet niet waar we vandaan komen.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group
Lees ook:
Mathijs Bouman: 38 euro groei per Nederlander, dat houdt niet over
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl